بررسی طرح و تزیین در نشانه های پنج آیه در قرآن های سدۀ اول تا نهم هجری قمری ایران

ظهور اسلام و اهمیتی که مسلمانان و به ویژه ایرانیان برای زیباسازی قرآن قایل بودند سبب افزایش فعالیت هنرمندان در جهت زیباساختن نگارش آیات قرآنی شد. قاریان به منظور مکث و یا پایان تلاوت روزانه از علامت هایی بهره گرفتند و مذهبین به منظور زیباسازی آیات قرآنی این نشانه ها را تزیین نمودند. یکی از این نشانه ها نشان پنج آیه است. از آنجا که شیوه های گوناگون به کاررفته در تذهیب قرآن بخشی بزرگی از هنر این سرزمین را رقم زده است، این پژوهش سعی برآن دارد تا به شناسایی ویژگی های تزیینی نشانه های پنج آیه به کاررفته در قرآن های سده های اول تا نهم هجری قمری بپردازد. این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی با بررسی اسناد کتابخانه ای، مشاهده و مطالعات میدانی به گردآوری داده ها پرداخته است. بنابر یافته های پژوهش در قرآن های سده های اول تا ششم هجری عناصر گیاهی برگرفته از نقوش پیش از اسلام ایران و از سدۀ هفتم هجری نقشمایه های اسلیمی و ختایی متنوع در نقش اندازی نشانه های پنج آیه قابل شناسایی است.